Cây Chùm Ngây những công dụng và tác dụng - Moringa Oleifera Lam

Cây Chùm Ngây - Moringa Oleifera Lam

Tên khác: Cây cải ngựa, Ba đậu dại

Tên khoa học: Moringa oleifera Lam.

Tên đồng nghĩa: Moringa pterygosperma Gaertn.

Tên nước ngoài: Drumstick tree, Horseradish tree, bèn ailé.

Mô tả cây: Cây gỗ nhỏ, cao 8-10 m, phân nhánh nhiều, thân có tiết diện tròn, thân non màu xanh có lông, thân già màu xám nốt sần. Lá kép lông chim 3 lần lẻ, mọc cách, có từ 5-7 cặp lá phụ bậc 1, 4-6 cặp lá phụ bậc 2, 6-9 cặp lá phụ bậc 3. Phiến lá chét hình bầu dục dài 1,5-2 cm, rộng 2-2,5 cm, mặt trên xanh hơn mặt dưới, lá non kích thước lớn hơn lá già. Gân lá hình lông chim, nỗi rõ mặt dưới. Cuống lá dài 18-25 cm. Lá chét mọc đối, gai nhỏ có lông ở chỗ phân nhánh lá kép lông chim.

Cụm hoa dạng chùm xim mọc ở nách lá hay ngọn cành. Hoa không đều lưỡng tính, màu trắng hơi vàng, mùi thơm, cuống hoa dài 1-2 cm. Trục phát hoa màu xanh, có lông, dài 10-15cm. Lá bắc hình vảy nhỏ, có lông.

Lá đài hoa 5, rời, đều, hơi cong hình lòng muỗng, màu trắng, dài 1cm, rộng 0,4cm, tiền khai năm điểm. Cánh hoa 5, rời, không đều, cánh hoa dạng thìa, màu trắng hơi vàng, mặt trong ở dưới cánh hoa có nhiều lông, tiền khai năm điểm.

Nhị 5, rời mang bao phấn xen kẽ với 5 nhị bất thụ tạo thành 2 vòng, nhị mang bao phấn nằm ngoài, dài hơn nhị bất thụ và đối diện với cánh hoa, nhị bất thụ nằm xen kẽ cách hoa. Chỉ nhị có kích thước to ở dưới, màu vàng, dài 0,6-1 cm, có lông.

Bao phấn 2 ô, hình bầu dục, màu vàng, hướng trong. Bộ nhụy: 3 lá noãn dính, tạo thành bầu trên 1 ô, mang nhiều noãn, đính noãn bên, có lông. Vòi nhụy màu xanh, dài 1,8 cm, có nhiều lông. Đầu nhụy hình trụ, màu vàng, có lông.

Quả nang treo to, dài 35-45 cm, có nhiều rãnh dọc, hơi gồ lên chỗ có hạt, quả khô màu vàng xám. Hạt màu đen, kích thước 1,5x1 cm, ở 3 cạnh có 3 cánh màu trắng dạng màng mỏng.

Đặc điểm bột dược liệu:

Bột lá có màu xanh xám, Thành phần gồm: lông che chở đơn bào, mảnh biểu bì lá mang lỗ khí. Mảnh mô giậu. Mảnh mạch xoắn. Nhiều tinh thể calxi oxalat hình cầu gai, hiếm khi hình khối.

Phân bố, sinh học và sinh thái:

Loài có nguồn gốc ở Ấn Độ. Nước ta cây phân bố ở một số tỉnh: Ninh Thuận, Quảng Nam, Quảng Ngãi…. là cây thích hợp với khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới. Cây dễ trồng, có thể sống ở những vùng đất khô cằn. Cây thường ra hoa vào tháng 1-2.

Bộ phận dùng:

Rễ và toàn cây (Radix et Herba Moringae)

Thành phần hóa học:

Rễ chứa các hợp chất glucosinolates: như 4-(alpha-L-rhamnosyloxy) benzyl glucosinolate (khoảng 1%). Hạt chứa glucosinolate (như trong rễ), dầu béo và các axit loại phenol carboxylic như 1-beta - D - glucosyl 2, 6 dimethyl benzoate. Lá Chứa các hợp chất thuộc nhóm flavonoids và phenolic như kaempferol 3-O-alpha-rhamnoside, kaempferol,...

Tác dụng dược lý - Công dụng:

Lá ăn như rau, trái nồng dùng trong cari, dầu từ hột làm dầu ăn. Có tính làm giảm sự thụ thai. Hạt chứa một isotiocianat chống nhiều vi khuẩn trong đó có Mycobacterium phlei, chống siêu khuẩn trái rạ, toi gà. Vỏ chứa morngenin (alkaloid) moringin phấn khích tim. Lá làm trà trị cảm, suyễn.... thân tán thành bột uống trị rắn, bò cạp cắn. Vỏ rễ chứa athonin diệt vi khuẩn mạnh. Ở Châu Phi dùng thoa lở miệng. Ngoài ra, lá chứa niaziminin cũng làm hạ huyết áp.

Tham khảo thêm: 

Ngoài ra, chùm ngây là một trong những cây thuốc dân gian rất thông dụng tại Ấn Độ. Ở quốc gia này, người ta hay dùng vỏ thân chùm ngây để trị nóng sốt, đau bao tử, đau bụng khi có kinh, sâu răng, làm thuốc thoa trị hói tóc, chữa đau cổ họng.Tác Dụng Tri Bệnh Tuyệt Vời Của Cây Chùm NgâyTrong lá và hoa còn tươi có chứa lượng vitamin C cao gấp 7 lần so với lượng vitamin C có trong quả cam; lượng canxi gấp 4 lần và lượng protein gấp 2 lần so với sữa; hơn 4 lần vitamin A so với củ cà rốt.

Chính vì vậy, người ta thường dùng lá chùm ngây ướp với hoa lài, sâm tươi, hay phối chế với chè xanh để làm ra các sản phẩm, bài thuốc bồi bổ sức khỏe, tăng cường sức đề kháng, cung cấp vitamin và các axit amin, khoáng chất cho cơ thể, cải thiện tốt tình trạng kém ăn, mất ngủ, người lớn tuổi, người phục hồi sau bệnh.

Dưới đây là những công dụng thần kỳ của cây chùm ngây:

1. Phòng bệnh ung thư, thoái hóa điểm vàng và xơ nang

Lá của cây chùm ngây có chứa 46 loại chất chống ôxy hóa, đặc biệt là vitamin C và vitamin A. Đây là những chất chống ôxy hóa vô cùng quan trọng đối với sức khỏe con người.

Các chất chống ôxy hóa này còn giúp trung hòa các tác động tàn phá của các gốc tự do, từ đó bảo vệ chúng ta khỏi bệnh ung thư và các bệnh thoái hóa như thoái hóa điểm vàng và bệnh xơ nang.

2. Tốt cho cơ bắp, sụn, xương, da và máu

Lá của cây chùm ngây có chứa 18 axit amin, trong đó có 8 axit amin thiết yếu cần thiết để xây dựng cơ bắp, sụn, xương, da và máu.

Ngoài ra, hàm lượng protein của cây chùm ngây nhiều ngang thịt, do đó nó rất có lợi cho những người ăn chay vì họ sẽ không lo bị thiếu protein.

Phòng ngừa loãng xương

Với hàm lượng canxi và magie phong phú, cây chùm ngây trở thành một trong những loại thực vật có tác dụng tốt cho xương nếu bạn bổ sung chúng qua ăn uống hoặc dùng để pha trà.

Tốt cho da

Trong chùm ngây có chứa một loại kích thích tố thực vật cytokinin (Moringa YSP) tạo ra phân chia tế bào, tăng trưởng, và làm chậm quá trình lão hóa của các tế bào. Các nghiên cứu lâm sàng cũng cho thấy Moringa YSP sản xuất đặc tính chống lão hóa ở người.

Ngoài ra, chùm ngây là một trong những cây thuốc dân gian rất thông dụng tại Ấn Độ. Ở quốc gia này, người ta hay dùng vỏ thân chùm ngây để trị nóng sốt, đau bao tử, đau bụng khi có kinh, sâu răng, làm thuốc thoa trị hói tóc, chữa đau cổ họng (dùng chung với hoa của cây nghệ, hạt tiêu đen), trị tiểu ra máu, trị thổ tả, dùng dầu từ hạt để trị phong thấp.

Ở Việt Nam, cây chùm ngây được cho là có tính kích thích, giúp lưu thông máu huyết, giúp dễ tiêu hóa, tác dụng trên hệ thần kinh, làm dịu đau; hạt và nhựa cây giúp giảm đau… Người ta dùng lá chùm ngây ướp với hoa lài, sâm tươi, hay phối chế với chè xanh để làm ra các sản phẩm, bài thuốc bồi bổ sức khỏe, tăng cường sức đề kháng, cung cấp vitamin và các a-xít amin, khoáng chất cho cơ thể, cải thiện tốt tình trạng kém ăn, mất ngủ, dùng cho người bệnh tiểu đường, cao huyết áp, mỡ trong máu, cholesterol cao, người lớn tuổi, cho phụ nữ sau sinh, người phục hồi sau bệnh..

Liều lượng và các phản ứng phụ cần lưu ý:

Hiện nay chưa có những báo cáo về những nguy hại đối với sức khoẻ trong việc sử dụng hạt và rễ chùm ngây theo các liều lượng trị liệu. Tuy nhiên dùng liều quá cao có thể gây ra buồn nôn, chóng mặt và ói mửa.

Thử nghiệm trên chuột với liều cho uống là 5gam/ kg trọng lượng cơ thể, cây chùm ngây sẽ gây phản ứng keratin hóa quá mức tế bào bao tử và sơ hóa tế bào gan.  Không nên dùng rễ chùm ngây nơi phụ nữ có thai, vì có khả năng gây trụy thai.

Lưu ý đặc biệt khi ăn rau chùm ngây bạn cần phải biết Tiến sĩ Hồ Thu Mai cũng khuyến cáo, bất cứ loại thực phẩm nào khi đưa vào thực đơn bữa cơm cũng cần cân nhắc về số lượng và chất lượng. Nên ăn đa dạng các loại thực phẩm để cân bằng dinh dưỡng. Ăn quá nhiều một loại trong thời gian dài sẽ không tốt.

Rau chùm ngây cũng không ngoại lệ.

• Không nên ăn quá nhiều rau chùm ngây vì loại cây này có nhiều dưỡng chất, hàm lượng vitamin C và canxi. Nếu ăn nhiều dẫn đến thừa canxi, vitamin C, gây những hậu quả xấu cho sức khỏe.
• Tránh ăn chùm ngây vào buổi tối để đảm bảo giấc ngủ của bạn vì chùm ngây gây mất ngủ.

Phụ nữ có thai không nên ăn chùm ngây: Như đã nói ở trên, trong rau chùm ngây có alpha – sitosterol gây co cơ trơn tử cung và làm sẩy thai. Phụ nữ có thai giai đoạn đầu tuyệt đối không nên ăn rau chùm ngây để giữ an toàn cho thai nhi và mẹ