Cây Dong rừng, Lá dong – Phrynium placentarium (Lour.) Merr. (Phrynium parviflorum Roxb.)
Cây lá dong, dong gói bánh, dong rừng hay dong lá (Tên khoa học: Phrynium placentarium, đồng nghĩa: Phyllodes placentaria Lour., 1790; Phrynium parviflorum Roxb., 1832; P. capitatum Willd., 1797; P. sinicum Miq., 1861; Stachyphrynium placentarium (Lour.) Clausager & Borchs, 2003.) là một loài thực vật trong họ Dong (Marantaceae). Theo kinh nghiệm dân gian, lá dong được dùng làm thuốc giải độc, chữa say rượu, rắn cắn.
Dong rừng, Lá dong – Phrynium placentarium (Lour.) Merr. (P. parviflorum Roxb.), thuộc họ Dong – Marantaceae.
Mô tả: Cây thảo, cao 1-2m. Lá hình mũi mác thuôn hay hình trái xoan-mũi mác, dài 35-50cm, rộng 12-20cm, gốc tù, đầu nhọn, nhẵn cả hai mặt; cuống dài, nhẵn; bẹ lá nhẵn. Cụm hoa hình đầu tròn không cuống, mọc trên bẹ lá, rất nhiều hoa màu trắng. Lá bắc thuôn, hơi có gai; 3 lá đài hình dải; tràng dài hơn đài, các thuỳ thuôn, nhọn; các nhị lép có dạng môi hoặc bản màu trắng; nhị sinh sản có thuỳ dạng cánh hình xoan ngược; bầu có lông. Quả hình trứng thuôn, dài 1cm, chứa một hạt thuôn, dài 8mm, màu hồng.
Ra hoa vào mùa hè và mùa thu.
Bộ phận dùng: Lá – Folium Phrynii Placentarii.
Nơi sống và thu hái: Cây mọc hoang trong các rừng ẩm, dưới bóng các loài cây khác đến độ cao 1000m; cũng thường được trồng. Lá thu hái quanh năm, thường dùng tươi.
Tính vị, tác dụng: Lá có tác dụng giải độc.
Công dụng, chỉ định và phối hợp: Ta thường dùng lá để gói các loại bánh, nhất là báng chưng, bánh tét. Lá có thể dùng giã rượu khi bị say. Cũng dùng chữa rắn cắn, dùng riêng hay phối hợp với lá sắn dây. Dùng lá làm nút đậy chai đựng rượu thì rượu bị mất mùi. Lá non cũng dùng để chế giấm. Liều dùng 100-200g giã nát, lấy nước uống, bã đắp.
Một số bài thuốc từ lá dong
- Dùng làm thuốc giải rượu, chữa say rượu: Lá dong tươi 100 – 200g giã nát, vắt lấy nước uống trực tiếp.
- Lá dong dùng thanh nhiệt giải độc: Lá dong tươi 100 – 200g nấu 1 lít nước, uống trong ngày.
- Lá dong chữa rắn cắn: Lá dong tươi lượng vừa đủ, giã nát, lấy bã đắp vết rắn cắn. Người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được cứu chữa kịp thời.
- Lá dong chữa vết thương: Lá dong 100g, giã nát, băng lên vết thương giúp cầm
Lưu ý khi dùng lá dong chữa bệnh
Cây lá dong có hình dạng gần giống với cây dong ta, là loại cây có củ phát triển và được dùng như nguyên liệu để làm miến.
Bên cạnh đó, phần lớn bài thuốc từ lá dong chỉ được lưu truyền trong dân gian nên tác dụng và mức độ cải thiện bệnh chưa được xác định. Do đó, với các trường hợp bệnh sử dụng lá dong chữa bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa hướng dẫn trước khi áp dụng để tránh hậu quả đáng tiếc.
Đọc thêm những nghiên cứu mới nhất
1. Khảo sát tác động chống oxy hóa in vitro của lá cây lá dong (Phrynium parviflorum Roxb, Marantaceae)
