Cây Móng ngựa, Móng trâu gân dày [Angiopteris confertinervia Ching]

1. Đặc điểm chung về cây Dược liệu

• Tên khác: Móng trâu gân dày, Móng ngựa lá to, Cây toà sen
• Tên khoa học: Angiopteris confertinervia Ching họ Móng ngựa - Angiopteridaceae.

Mô tả thực vật cây Móng ngựa có đuôi:

Cây Móng ngựa (Angiopteris confertinervia Ching) là một loài cây thảo sống lâu năm, là một trong những loài cây nền đặc trưng của các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, chủ yếu tìm thấy ở Đông và Đông Nam Á.

Lá rất lớn, có chiều dài lên đến 2-3 m và có lớp lông chim kép. Gốc cuống lá có các phồng nạc, giống như móng ngựa, nên cây thường được gọi là "Móng ngựa". Cây có thân rễ phình lên trên mặt đất ở nhiều điểm, giống như những bồn sen trong tượng Phật. Lá chét của nó có thể dài tới 1 mét, với lá chét bậc hai thường có chiều dài từ 8-20 cm và rộng từ 1-2 cm, có hoặc không có cuống, và đầu lá thường có mũi nhọn ngắn. Trên mép các lá chét, có các túi bào tử xếp thành hàng, mỗi bên lá thường có từ 8-10 túi bào tử

Thân của cây này ngắn, và nó mang một chùm lá kép lông chim hai lần. Thân cây thường được bao quanh bởi nhiều cuống lá. Cuống lá của nó có chiều dài từ 0,5 mét trở lên.

Cây thường sinh sản từ tháng 4 đến tháng 8.

Nơi Phân bố và thu hái:

Cây Móng ngựa thường mọc hoang dại trong các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, chủ yếu tìm thấy ở Đông và Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, và các quốc gia trong khu vực.

Nó thường xuất hiện ở các vùng đất thấp, ven sông, vùng đầm lầy, và trong rừng ngập mặn.

Tại Việt Nam, cây này thường xuất hiện ở rừng Bắc Thái, đặc biệt là ở các vùng ven suối và những khu vực ẩm ướt trên dãy núi Tam Đảo. Ngoài ra, cây Móng ngựa cũng mọc rộng rãi ở các khu vực thuộc miền Bắc và miền Trung của Việt Nam, và cũng có thể tìm thấy ở Lào và Campuchia. Cây thường phát triển dọc theo các dòng suối trong rừng từ Lào Cai và Hà Tây, kéo dài qua Quảng Trị và đến Kontum.

2. Cây Thảo dược cần Bảo vệ và bảo tồn

Mặc dù không phải là cây trồng thương mại quan trọng, cây Móng ngựa có giá trị trong nghiên cứu khoa học và trong việc bảo tồn đa dạng sinh học. Loài cây này có thể cung cấp cơ sở dữ liệu quý báu cho việc nghiên cứu về sự tiến hóa của các loài thực vật.

Môi trường sống tự nhiên của cây Móng ngựa đang bị đe dọa bởi sự phá hủy môi trường và khai thác không bền vững. Điều này đã đặt ra vấn đề về bảo tồn và bảo vệ loài này.

Các biện pháp bảo tồn như việc thiết lập các khu vực bảo tồn tự nhiên và giám sát môi trường sống của cây Móng ngựa, Sự tồn tại của loài này là không thể thiếu..

3. Bộ phận dùng

Thân, rễ - Rhizoma Angiopteridis Caudatiformis.

4. Thành phần hóa học

Thành phần hóa học của thân cây được biểu thị bằng phần trăm (g%) như sau: muối 92,8; protid 0,8; glucid 9; xơ 2,6; tro 0,8. Đồng thời, nó cũng chứa các khoáng chất và vitamin theo (mg%) như vitamin C 17, calcium 107, phosphor 10 và caroten 0,16

5. Tác dụng - Công dụng

Cây Móng ngựa có Vị đắng, chát, tính hàn; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, chỉ huyết, khư phong lợi niệu.

Cây Móng ngựa (Angiopteris confertinervia Ching) có một số tác dụng và công dụng quan trọng trong lĩnh vực thực phẩm, y học dân gian và trong nghiên cứu khoa học. Dưới đây là một số tác dụng và công dụng chính của cây Móng ngựa:

Dùng làm thức ăn:

Trong một số khu vực nhiệt đới, lá của cây Móng ngựa có thể được ăn.

Cuống lá non, sau khi bỏ vỏ và thái nhỏ, có thể sử dụng để xào hoặc nấu canh.

Thân rễ, sau khi được rửa sạch và gọt vỏ, có thể được thái mỏng, ngâm trong nước một ngày đêm, sau đó luộc chín và dùng để xào cùng thực phẩm hoặc độn cơm.

Y học dân gian:

Cây Móng ngựa được sử dụng trong y học dân gian trong một số vùng để điều trị một số bệnh như đau bao tử, sưng, viêm nhiễm, và nhiễm trùng ngoại da. Tuy nhiên, hiệu quả và an toàn của việc sử dụng cây này trong y học chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng và chứng minh.

Ở Kontum, người dân truyền thống sử dụng cây Móng ngựa như một loại thuốc để điều trị các triệu chứng đau dạ dày và đau ruột.

Ở Thái Lan, thân rễ của cây này còn được sử dụng để giảm buồn nôn, ngăn mửa và ổn định tiêu hóa trong trường hợp tiêu chảy. Rễ cũng có thể được dùng dưới dạng thuốc đắp để kiểm soát chảy máu.

Nghiên cứu khoa học:

Cây Móng ngựa có giá trị trong nghiên cứu khoa học về sinh học, đặc biệt là trong việc nghiên cứu về tiến hóa và phân loại của các loài thực vật. Các nhà nghiên cứu có thể sử dụng thông tin về cấu trúc và di truyền của cây Móng ngựa để hiểu sâu hơn về mối quan hệ giữa các loài thực vật khác nhau.

6. Các bài thuốc từ cây Móng ngựa?

Cây Móng ngựa (Angiopteris confertinervia Ching) đã được sử dụng trong y học dân gian trong một số khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới. Tuy nhiên, việc sử dụng cây này trong mục đích y học cần được thực hiện cẩn thận và dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia y học hoặc nhà thuốc có kinh nghiệm. Dưới đây là một số bài thuốc từ cây Móng ngựa mà người ta đã sử dụng trong y học dân gian:

6.1 Bài thuốc chữa trị đau bao tử và ợ nóng:

Lá non của cây Móng ngựa có thể được dùng để làm bài thuốc trị đau bao tử và ợ nóng. Người ta thường luộc lá non rồi ăn hoặc uống nước luộc để giúp giảm đau bao tử và triệt tiêu cảm giác ợ nóng.

6.2. Bài thuốc chữa trị sưng và viêm nhiễm xương khớp:

Cây Móng ngựa cũng được sử dụng để điều trị sưng và viêm nhiễm xương khớp.

Người ta thường nghiền lá cây thành nước và đắp lên vùng bị sưng hoặc viêm nhiễm để giúp làm dịu tình trạng này.

6.3. Bài thuốc chữa trị nhiễm trùng ngoại da:

Lá và thân của cây Móng ngựa cũng được sử dụng để điều trị các trường hợp nhiễm trùng ngoại da như vết thương hoặc vết cắt. Người ta thường nghiền hoặc nấu chúng rồi áp dụng lên vùng bị nhiễm trùng.

6.4.Bài thuốc kháng vi khuẩn:

Cây Móng ngựa cũng được xem xét về khả năng chứa các chất có tính kháng vi khuẩn.

Do đó, nó có thể được sử dụng để điều trị nhiễm trùng nội tiết hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu.

7. Lưu ý khi sử dụng

Khi sử dụng cây Móng ngựa, cần tuân thủ các lưu ý sau:

Những người bị dị ứng với các thành phần hóa học của cây Móng ngựa thì tuyệt đối không nên chữa bệnh bằng loại cây này. Nếu trong quá trình điều trị, bạn trải qua các triệu chứng xấu như ngứa da, tức ngực, khó thở, buồn nôn, hoặc bất kỳ biểu hiện gì không bình thường khác, hãy ngừng sử dụng ngay lập tức.

Thận trọng khi sử dụng cây Móng ngựa trong thời gian đang được điều trị bằng thuốc tây, thực phẩm chức năng hay bất kì loại thảo dược nào khác. Chúng có thể xảy ra tương tác giữa chúng, gây giảm hiệu quả của thuốc hoặc gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.

Móng ngựa là vị thuốc nam quý, tuy nhiên chưa được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại một số các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT... đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.

Việc khai thác dược liệu kiểu tận diệt trong dân gian nên dược liệu này ngày càng quý hiếm vì vây Nhà nước cần bảo vệ loài này, cần đưa ra các biện pháp bảo tồn và giám sát chặt chẽ môi trường sống của nó.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc sử dụng cây Móng ngựa trong mục đích y học cần được thực hiện cẩn thận và dưới sự hướng dẫn của thầy thuốc chuyên môn, và các tác dụng - công dụng của cây này cần được chứng minh và an toàn, tránh những tác dụng phụ có thể xãy ra trong quá trình sử dụng./.