Riềng điều trị chứng cảm phong hàn, ăn không tiêu, buồn nôn, ợ hơi nuốt chua, giải rượu

Củ riềng Đông y gọi là cao lương khương, tiểu lương khương, phong khương... Tên khoa học là Alpinia officinarum Hance thuộc họ gừng.

Riềng có vị cay, tính ấm vào các kinh tỳ và vị. Có tác dụng ôn trung, tán hàn, tiêu thực giảm đau. Riềng điều trị chứng đau vùng thượng vị do cảm phong hàn, ăn không tiêu, buồn nôn, ợ hơi nuốt chua. Người tỳ vị hàn tiêu hóa kém, riềng là vị thuốc kích thích tiêu hóa, trị đầy hơi, ăn uống không ngon miệng. Để làm thuốc thì dùng riềng mọc hoang trong rừng tốt hơn riềng trồng ở vườn nhà.

Riềng làm gia vị có mùi thơm đặc biệt, khi ăn vào dễ tiêu hóa. Vào dịp Tết người ta thường nấu riềng với mật mía làm một món ăn ngày Tết để giúp tỳ vị tiêu hóa chất mỡ, đồng thời tiết thường vào dịp đại hàn rét nhiều nên món riềng còn giúp cơ thể khu hàn làm ấm cơ thể. Một số nơi, ngày đông giá lạnh thường làm món chả riềng.  Hoặc dùng riềng tươi, rửa sạch thái lát luộc qua sau đó xào với mỡ để nhắm rượu, riềng có tác dụng tiêu thực, cũng là vị thuốc giải rượu.

Trị chứng đau vùng vị quản do hàn (lúc đau lúc giảm): Cao lương  khương rửa sạch, thái lát phơi khô, hương phụ tứ chế, lượng bằng nhau, tán bột mịn, dùng nước cốt gừng vừa đủ hoàn viên hoàn, mỗi viên bằng hạt ngô. Ngày uống 2 lần mỗi lần uống 10 viên với nước cơm, uống liên tục 7-10 ngày là một liệu trình.

Trị cảm sốt, sốt rét, chán ăn: Cao lương khương 40g tẩm dầu vừng sao, gừng khô 40g nướng cháy sém, hai vị thuốc trên tán thành bột mịn quyện với mật lợn làm viên hoàn, mỗi viên bằng hạt ngô. Ngày uống 2 lần mỗi lần uống 15 viên, với nước ấm, uống liên tục 10-15 ngày là một liệu trình.

Trị chứng vị hàn ăn không tiêu, buồn nôn và nôn: Cao lương khương 12g, đại táo 2 quả, sắc với 300ml nước còn 100ml, chia 2 lần uống trong ngày, uống trước khi ăn. Uống liên tục 7-10 ngày là một liệu trình.

Trị ho nhiều đờm do cảm phong hàn: Riềng mọc hoang trên rừng, có tên gọi riềng gió, thu hái về rửa sạch, thái lát, trộn với vỏ quýt để lâu năm (trần bì) lượng bằng nhau, sao với mật mía, ngậm ngày 3-4 lần mỗi lần ngậm 3-4 lát, ngậm liên tục 5-7 ngày.

Chú ý: Không dùng cao lương khương trong trường hợp cảm phong nhiệt.

BS. Nguyễn Ngọc Lan