Thạch Cao (Gypsum Fibrosum): Vị Thuốc Đông Y Thanh Nhiệt và Giải Độc Hiệu Quả
Thạch Cao, được biết đến trong Đông y với tên gọi Shigao, là một vị thuốc cổ truyền với khả năng thanh nhiệt và tả hỏa mạnh mẽ. Được dùng để điều trị các tình trạng từ sốt cao, tự hãn, đến các bệnh liên quan đến nhiệt như ho do phế nhiệt và đau răng do vị hoả. Bài viết này sẽ khám phá công dụng, liều dùng và sự kết hợp của Thạch Cao với các vị thuốc khác trong các phương thuốc điều trị, đồng thời đề cập đến các lưu ý khi sử dụng để tối ưu hóa lợi ích và tránh các tác dụng phụ.
Vị thuốc: Thạch Cao
Tên khác: Hàn thủy thạch, Nhuyễn thạch cao, Ngọc đại thạch, Băng thạch
Tên Latin: Gypsum Fibrosum
Tên Pinyin: Shigao
Tên tiếng Hoa: 石膏
Tính vị: Vị ngọt, cay, tính rất hàn
Quy kinh: Vào kinh phế, vị
Hoạt chất: Calcium sulfate
Dược năng: Thanh nhiệt, tả hỏa ở phế, vị
Liều Dùng: 9 - 30g, có thể dùng tới 90g trong trường hợp nhiệt nặng
Chủ trị:
- Trị các bệnh nhiệt, sốt cao, tự hãn, phiền khát, nói mê sảng, hoảng hốt, trúng nắng, ho do phế nhiệt, đau đầu, đau răng do vị hoả.
- Khí nhiệt biểu hiện như sốt cao, kích thích, khát, vã mồ hôi, mạnh dùng Thạch cao với Tri mẫu trong bài Bạch Hổ Thang.
- Khí huyết thịnh do ngoại tà xâm nhập biểu hiện như sốt cao liên tục và nổi dát dùng Thạch cao với Huyền sâm và Tê giác.
- Ho suyễn do Phế nhiệt biểu hiện như ho suyễn kèm theo sốt, khát và muốn uống nước: Dùng Thạch cao với Ma hoàng, Hạnh nhân trong bài Ma Hạnh Thang Cam Thang.
- Vị hoả vượng biểu hiện như đau răng, sưng và đau lợi và đau đầu: Dùng Thạch cao với Sinh địa hoàng và Tri mẫu trong bài Ngọc Nữ Tiễn.
- Eczema, bỏng và áp xe: Dùng Thạch cao với Thanh đại và Hoàng bá.
Kiêng kỵ:
Vị hư hàn không dùng
Đọc thêm bài: THẠCH CAO ( Gypsum)
