Hồ đào nhân (hạt óc chó) và các vị thuốc từ cây hồ đào thường dùng

Các vị thuốc từ cây hồ đào 

Hồ đào nhân: Là nhân phơi hoặc sấy khô của quả hồ đào chín. Còn có tên là "hạch đào nhân", "hồ đào nhục", "hạch đào nhục", "hồ đào". 

• Theo lương y Huyên Thảo: Hồ đào nhân có vị ngọt, tính ôn, không độc, vào 2 kinh phế, thận; có tác dụng bổ thận cố tinh, ôn phế định suyễn, nhuận tràng. 
• Chủ trị: Phế thận hư suy, ho suyễn, lưng gối yếu mỏi, liệt dương, rối loạn cương dương, di tinh, tiểu tiện nhiều lần, đại tiện táo. Dùng làm thuốc bổ dưỡng giúp tăng cân, đẹp da, đen tóc.

Hồ đào diệp: Là lá cây hồ đào, có vị ngọt tính ấm.

• Tác dụng: Sát trùng, giải độc. 
• Chủ trị: Khí hư, bạch đới, mụn nhọt lở loét, phù chân voi.

Hồ đào xác: Vỏ quả hồ đào đã chín (phần thịt), còn có tên " thanh long y ". Chủ trị băng huyết, lở ngứa.

• Hồ đào chỉ: Là cành non của cây hồ đào. Vị ngọt, tính ấm; có tác dụng sát trùng giải độc. Chủ trị ung nhọt, lở loét. Gần đây còn dùng để làm thuốc giảm đau, bổ máu, kích thích tiêu hóa.

Hồ đào hoa: Là hoa hồ đào thường dùng ngâm rượu đắp chữa mụn cóc.

Hồ đào căn: Là vỏ rễ hồ đào, có tác dụng nhuận tràng, thông đại tiện; có thể dùng để chữa táo bón mạn tính.

Phân tâm mộc: Là vách ngăn bên trong quả, còn gọi là "hồ đào y" hồ đào giáp", "hồ đào cách". Phân tâm mộc có vị đắng, chát, tính bình, vào 2 kinh tỳ và thận; có tác dụng kiện tỳ, cố thận, sáp tinh, lợi niệu thanh nhiệt. Dùng chữa di tinh, niệu huyết (đái ra máu), di niệu (đái dầm, đái són), tiêu chảy.

Bài thuốc từ hồ đào trị bệnh

Theo lương y Huyên Thảo tùy từng trường hợp mà dùng bài thuốc phù hợp như sau:

Chữa dương nuy (liệt dương, rối loạn cương cứng),di tinh: Hồ đào nhân, khiếm thực, ý dĩ nhân, mỗi vị 15g, sắc uống trong ngày.

Trị di tinh: Phân tâm mộc 6g, khiếm thực 12g, câu kỷ tử 12g, bổ cốt chỉ 9g, mẫu lệ 24g. Sắc uống trong ngày.

Trị đau lưng, mỏi gối: Hồ đào nhân 300g, bổ cốt chỉ 120g (sao thơm), đỗ trọng 240g (tẩm gừng sao). Tất cả đem nghiền mịn, trộn với 120g tỏi giã nhuyễn làm thành viên, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 3g, chiêu bằng rượu ấm.

Trị chứng tiểu đêm nhiều lần: Hồ đào nhân nướng chín, ăn trước lúc đi ngủ, chiêu bằng rượu ấm.

Trị sỏi đường tiết niệu: Hồ đào nhân 60g, gạo tẻ 30g, nấu cháo ăn.

Chữa ho, đờm suyễn lâu ngày, viêm phế quản mạn tính, hen suyễn: Hồ đào nhân, nhân sâm mỗi vị 6g, sắc nước uống. Hoặc dùng Hồ đào nhân 1 quả, gừng tươi 1 lát, cùng nhai nát, nuốt nước dần. Ngày 2 lần.

Thuốc cho người cao tuổi, sức khỏe yếu, ho, thở yếu, không ngủ được: Hồ đào nhân, hạnh nhân, sinh khương mỗi vị 40g, giã nát, dùng mật hoàn viên to bằng hạt ngô. Buổi tối trước khi ngủ ngậm 1-2 viên.

Trị táo bón ở người cao tuổi: Hồ đào nhân 60g, hắc chi ma (vừng đen) 30g, cùng giã nát, trộn đều, chia 2 lần ăn trong ngày (sáng sớm và buổi tối trước khi đi ngủ)

Hỗ trợ giảm đau dạ dày: Thịt quả hồ đào còn xanh (trái chưa chín, bỏ nhân) 120g, ngâm trong 240 ml rượu, nút kín, sau 10 ngày là dùng được. Mỗi lần nhấp 1 chút khoảng 2ml.

Trị suy nhược thần kinh, trí nhớ kém, ngủ hay mê: Hồ đào nhân, hắc chi ma (vừng đen), tang diệp. Ba vị liều lượng bằng nhau, cùng giã nhuyễn, hoàn viên 3g. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 3 viên.

Tìm hiểu cây thuốc: Cây dược liệu cây Hồ đào, cây Óc chó - Juglans regia