Nàng nàng, trứng ếch, trứng ốc, bọt ếch, nổ trắng, co phá mặc lăm (Callicarpa cana L)

Cây Nàng nàng còn gọi là trứng ếch, trứng ốc, bọt ếch, nổ trắng, co phá mặc lăm (Thái), pha tốp (Lai Châu), đốc pha nốc (Lào), srul kraham (Campuchia).

Tên khoa học là Callicarpa cana L. Thuộc họ Cỏ roi ngựa Verbenaceae.

A. Mô tả cây

Cây nhỏ, cành vuông phủ đầy lông hình sao màu xám, hay trắng nhạt. Lá mọc đối, hình mác, hai đầu nhọn, mép có răng cưa, dài 7 - 20cm, rộng 2.5 – 11.0cm, hai mặt đều có lông, mặt dưới nhiều hơn nên có màu trắng bạc. Hoa rất nhỏ, màu hồng nhạt, mọc thành xim ở kẽ lá, thành hình cầu. Quả hình cầu, nhẵn, màu tía, đường kính 2 - 3mm, mọc sát nhau. Mùa hoa quả vào các tháng 5 – 9.

B. Phân bố, thu hái và chế biến

Cây mọc hoang dại ở khắp những vùng đồi núi miền trung du nước ta, có khi ở ven rừng. Còn thấy mọc ở Philipin, ở các nước nhiệt đới châu Á.
 
Người ta dùng thân, lá, rễ gần như quanh năm. Hái về phơi hay sấy khô, hoặc hái về (rễ) rửa sạch, thái mỏng phơi hay sấy khô.
 
C. Thành phần hóa học

Chưa có tài liệu nghiên cứu.
 
D. Công dụng và liều dùng

Nàng nàng là một vị thuốc được nhân dân dùng chữa phụ nữ sau khi đẻ kém ăn, da vàng, bệnh vàng da và để bổi dưỡng. Ngày dùng 6 - 12g dưới dạng thuốc sắc hay ngâm rượu. Có thể tán bột uống.
 
Dùng ngoài chữa mụn, lở loét: Lá sao cháy đen, tán bột. Có thể dùng nấu nước rửa nơi lở loét, mụn, nhọt. Ở Philipin, nhân dân dùng lá nàng nàng giã nát để đánh bả cá.
 
(Theo Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam – GS. Đỗ Tất Lợi)