Thị Đế (Calyx Kaki): Vị Thuốc Đông Y Chữa Đầy Bụng và Nấc Hiệu Quả

Vị thuốc: Thị Đế

Tên Latin: Calyx Kaki

Tên Pinyin: Shidi

Tên tiếng Hoa: 柿蒂

Tên khác: Thị đinh, Tai hồng.

Nguồn gốc:

Đài đồng trưởng đã phơi hay sấy khô thu được từ quả chín của cây Hồng (Diospyros kaki L. f.), họ Thị (Ebenaceae).

Thành phần hoá học chính:

Tanin, acid hữu cơ.

Công dụng:

Chữa đầy bụng, nấc.

Cách dùng, liều lượng:

Ngày dùng 8-12g dưới dạng thuốc sắc.

Chú ý:

Thị tất (Succus Kaki siccatus) là nước ép lấy từ quả Hồng chưa chín phơi hay sấy khô dùng chữa cao huyết áp. Thị sương (Saccharum Kaki) là chất đường lấy từ quả Hồng dùng chữa ho, đau cổ họng, cổ họng khô.

Thị Đế (Tai Hồng)

Tên khoa học: Đài khô của loài Diospyros kaki Thunb. (Hồng), họ Thị (Ebenaceae)

Nguồn gốc

Đài khô của loài Diospyros kaki Thunb. (Hồng), họ Thị (Ebenaceae)

Vùng sản xuất

Chủ yếu ở Tứ Xuyên, Quảng Đông, Quảng Tây và Phúc Kiến

Thu hái và chế biến

Quả được thu hái vào mùa Đông và đài được tách ra sau khi hái quả. Rửa sạch, phơi khô

Tính vị, quy kinh

Vị đắng tính ôn vào kinh Vị

Tác dụng

Ôn trung hạ khí.

Thị đế chính là tai của quả hồng phơi hay sấy khô là có thể dùng. Cây hông cũng là một cây rất phổ thông ở Việt Nam, dễ tìm dễ trồng.

Thị để tính ôn có tác dụng ôn trùng hạ khí chủ yếu dùng để chữa các chứng ợ, nấc, ngoài ra còn dùng chữa các chứng ho, đi đái đêm tuy nhiên không đặc hiệu. Nhớ về thị đề thì chi can nhớ đến tác dụng chữa ợ, nấc (y khí, ách nghịch), đây là tác dụng rất đặc hiệu, có thể dùng độc lập hoặc dùng trong bài thuốc.

Bài Đinh hương thị đế tán hoặc thăng đều được là bài thuốc đặc trị chứng nôn mửa nấc cụt do hàn – do dương khí ở trung tiêu không mạnh, vị có hư hàn gây nên chứng nấc. Bài này dùng đinh hương và thị đế là hai vị chính, nếu cơ thể hư yếu có thể thêm đẳng sâm. Còn nếu nôn mửa, nấc cụt do nhiệt thì dùng bài Quất bì trúc nhự thang (thường gặp ở đối tượng có thai).

Đặc điểm dược liệu

Hình tròn dẹt. Bề ngoài màu nâu vàng hoặc nâu đỏ. Mặt bên trong màu nâu vàng.

Thể chất: nhẹ; giòn, dễ bị nghiền. Mùi: không rõ. Vị: chát hăng

Yêu cầu chất lượng

Theo kinh nghiệm dân gian, dược liệu thượng hạng là loại to và dày, thể chất cứng và có màu nâu vàng