Bệnh Bạch Hầu Thanh Quản: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Phương Pháp Điều Trị

1. Nguyên nhân gây bệnh bạch hầu thanh quản

Bệnh bạch hầu nói chung, và bạch hầu thanh quản nói riêng, được gây ra bởi vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae. Vi khuẩn này sản sinh ra một loại độc tố mạnh, làm tổn thương các mô của đường hô hấp và có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Cơ chế lây lan chính của vi khuẩn là thông qua đường hô hấp:

• Lây qua giọt bắn: Khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, các giọt bắn chứa vi khuẩn có thể lây nhiễm sang người khác.
• Tiếp xúc trực tiếp: Bệnh cũng có thể lây lan khi tiếp xúc trực tiếp với các chất tiết từ mũi và họng của người bệnh.

Bạch hầu thanh quản xảy ra khi vi khuẩn tấn công vào vùng thanh quản, gây viêm và phù nề, khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc thở và nói.

2. Triệu chứng của bệnh bạch hầu thanh quản

Các triệu chứng của bệnh bạch hầu thanh quản có thể phát triển dần dần trong vòng 2-5 ngày sau khi tiếp xúc với vi khuẩn. Dấu hiệu đặc trưng nhất là sự hình thành màng giả (lớp màng màu trắng xám) ở vùng thanh quản, khí quản, gây cản trở đường thở. Các triệu chứng bao gồm:

• Khó thở, thở khò khè: Do sự tắc nghẽn ở thanh quản, người bệnh có thể cảm thấy khó khăn trong việc thở và phát ra âm thanh khò khè khi hít vào.
• Khàn giọng hoặc mất giọng: Vi khuẩn làm viêm và tổn thương thanh quản, khiến giọng nói bị khàn hoặc mất hoàn toàn.
• Sốt nhẹ: Người bệnh thường có triệu chứng sốt nhẹ nhưng kéo dài.
• Ho khan: Ho có thể xuất hiện và ngày càng nặng, đặc biệt khi bệnh tiến triển.
• Mệt mỏi và yếu ớt: Do cơ thể bị nhiễm độc tố từ vi khuẩn.

Nếu không được điều trị kịp thời, bạch hầu thanh quản có thể gây tắc nghẽn đường thở hoàn toàn, dẫn đến ngạt thở và tử vong.

3. Biến chứng của bệnh bạch hầu thanh quản

Bệnh bạch hầu thanh quản có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời, bao gồm:

• Tắc nghẽn đường hô hấp cấp tính: Màng giả ở thanh quản có thể dày lên, làm nghẽn đường thở.
• Viêm phổi: Vi khuẩn có thể lan xuống phổi và gây viêm phổi.
• Viêm cơ tim: Độc tố bạch hầu có thể làm hỏng cơ tim, dẫn đến viêm cơ tim, loạn nhịp tim và suy tim.
• Tổn thương thần kinh: Độc tố bạch hầu cũng có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây ra liệt dây thần kinh, yếu cơ.

4. Chẩn đoán và điều trị bệnh bạch hầu thanh quản

Việc chẩn đoán bạch hầu thanh quản chủ yếu dựa trên triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm dịch tiết họng để phát hiện vi khuẩn. Khi phát hiện các dấu hiệu của bạch hầu, bệnh nhân cần được điều trị ngay lập tức.

Phương pháp điều trị chính

• Dùng kháng độc tố (antitoxin): Đây là phương pháp điều trị chính cho bạch hầu. Kháng độc tố giúp trung hòa độc tố do vi khuẩn tạo ra, giảm nguy cơ biến chứng.
• Kháng sinh: Kháng sinh như erythromycin hoặc penicillin được sử dụng để tiêu diệt vi khuẩn và ngăn ngừa sự lây lan của bệnh.
• Hỗ trợ thở: Trong trường hợp nặng, khi bệnh nhân gặp khó khăn trong việc thở, các biện pháp hỗ trợ như thông khí cơ học có thể được yêu cầu.
• Loại bỏ màng giả: Đôi khi, việc loại bỏ các màng giả ở thanh quản là cần thiết để giảm tắc nghẽn đường thở.

5. Phòng ngừa bệnh bạch hầu thanh quản

Tiêm phòng là phương pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với bệnh bạch hầu thanh quản. Vắc-xin bạch hầu là một phần của chương trình tiêm chủng cho trẻ em, thường kết hợp với các vắc-xin khác như ho gà và uốn ván (DTP). Một số biện pháp phòng ngừa khác bao gồm:

• Tiêm vắc-xin đầy đủ và đúng lịch: Trẻ em cần được tiêm phòng vắc-xin bạch hầu từ nhỏ và tiêm nhắc lại theo lịch trình của bộ y tế.
• Hạn chế tiếp xúc với người bệnh: Những người chưa tiêm vắc-xin nên hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân bạch hầu.
• Vệ sinh cá nhân và môi trường sống: Rửa tay thường xuyên và vệ sinh môi trường sống sạch sẽ cũng giúp ngăn ngừa bệnh lây lan.

6. Tiên lượng và phục hồi

Tiên lượng của bệnh nhân mắc bạch hầu thanh quản phụ thuộc vào thời gian chẩn đoán và bắt đầu điều trị. Nếu được điều trị sớm và đúng cách, hầu hết bệnh nhân có thể phục hồi hoàn toàn. Tuy nhiên, bệnh vẫn tiềm ẩn nguy cơ tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Bệnh bạch hầu thanh quản là một căn bệnh nghiêm trọng, đặc biệt đối với trẻ nhỏ và những người có hệ miễn dịch yếu. Phát hiện sớm và tiêm phòng đầy đủ là yếu tố quan trọng giúp ngăn chặn sự lây lan và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Nguồn tài liệu tham khảo:

• Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO)
• Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC)