Bệnh Quai Bị: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Điều Trị và Phòng Ngừa Hiệu Quả
Quai bị là một bệnh nhiễm trùng do virus paramyxovirus gây ra, dễ lây qua đường nước bọt và các chất nhầy từ người nhiễm. Căn bệnh này không chỉ gây sưng đau ở mặt mà còn tiềm ẩn những biến chứng nguy hiểm. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa quai bị sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe của mình và người thân tốt hơn.

Nguyên nhân và cách lây truyền bệnh quai bị
Quai bị lây lan tương tự như cúm và cảm lạnh, qua những giọt nước bọt hoặc chất nhầy khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện gần người khác. Trẻ em chưa được tiêm vaccine phòng bệnh có nguy cơ nhiễm cao hơn.
Thời kỳ ủ bệnh
Virus quai bị thường ủ bệnh trong vòng 12-25 ngày. Trong thời gian này, người bệnh thường không có triệu chứng và vẫn có thể truyền virus cho người khác. Sau khi các triệu chứng xuất hiện, virus thường tồn tại trong cơ thể khoảng hai tuần. Để đảm bảo an toàn, trẻ em mắc quai bị chỉ nên quay lại trường học khi đã hoàn toàn hồi phục.
Triệu chứng của bệnh quai bị
Các triệu chứng quai bị thường dễ nhận biết và gây ra nhiều khó chịu:
- Đau, sưng ở vùng mặt và hàm.
- Mệt mỏi không rõ nguyên nhân, sốt.
- Đau đầu, mất cảm giác ngon miệng.
- Đau cơ, khớp, đuối sức, khô miệng.
- Khó nhai, đau tinh hoàn (ở nam giới).
- Đau tai và lưỡi sưng.
Nếu bạn có các triệu chứng trên, đặc biệt là sưng đau ở hàm, hãy nhanh chóng đi khám để được chẩn đoán và ngăn ngừa biến chứng.
Điều trị quai bị
Quai bị là bệnh do virus, nên thuốc kháng sinh không có tác dụng. Hiện chưa có thuốc đặc trị quai bị, chủ yếu là kiểm soát triệu chứng và chăm sóc bệnh nhân để giảm khó chịu:
- Nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc giúp tăng cường hệ miễn dịch.
- Dùng thuốc giảm đau theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Chườm lạnh lên vùng bị sưng giúp giảm đau.
- Uống nhiều nước để tránh mất nước do sốt.
- Tránh đồ uống có tính axit (nước cam, chanh), vì có thể gây đau khi nuốt.
- Ăn thức ăn mềm như cháo, súp, tránh đồ cứng để giảm áp lực lên hàm.
- Giữ khoảng cách với người khác ít nhất 5 ngày sau khi phát bệnh để hạn chế lây lan.
Hầu hết người mắc quai bị sẽ chỉ bị một lần trong đời, do cơ thể tạo kháng thể bảo vệ lâu dài sau lần nhiễm đầu tiên.
Biến chứng nguy hiểm của bệnh quai bị
Dù biến chứng từ quai bị hiếm gặp, nhưng nếu xảy ra có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe:
- Viêm khớp: Gây sưng và đau khớp.
- Viêm tinh hoàn: Thường gặp ở nam sau tuổi dậy thì, có thể gây vô sinh nếu không điều trị đúng cách.
- Viêm tụy: Gây đau bụng, nôn mửa và sốt.
- Viêm não và viêm màng não: Gây nguy hiểm tính mạng nếu không điều trị kịp thời.
- Mất thính giác: Có thể xảy ra và có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn.
- Viêm buồng trứng: Phụ nữ mắc quai bị có thể bị đau do sưng buồng trứng, tuy nhiên ít gây hại.
- Phụ nữ mang thai: Quai bị trong ba tháng đầu thai kỳ có thể tăng nguy cơ sảy thai, dị dạng thai nhi; cuối thai kỳ có thể gây sinh non hoặc thai nhi nhẹ cân.
Phòng ngừa bệnh quai bị
Cách tốt nhất để phòng ngừa quai bị là tiêm vaccine phòng ngừa (MMR – phòng quai bị, sởi, rubella) và tránh tiếp xúc với người bệnh. Vaccine không chỉ bảo vệ bản thân mà còn ngăn ngừa sự lây lan trong cộng đồng.
Kết luận
Quai bị là bệnh nhiễm trùng nguy hiểm, dễ lây nhưng có thể phòng ngừa và kiểm soát tốt nếu được phát hiện sớm. Hãy chủ động tiêm phòng và thực hiện các biện pháp phòng tránh để bảo vệ sức khỏe của bạn và những người xung quanh.
Cây Thuốc Vị Thuốc hy vọng bài viết này cung cấp thông tin hữu ích giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh quai bị và cách bảo vệ sức khỏe bản thân.