Chương Trình Mục Tiêu Quốc Gia Vùng Trồng Dược Liệu Quý
Chương trình mục tiêu quốc gia về vùng trồng dược liệu quý là một chiến lược phát triển nhằm bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu quý hiếm, đồng thời tạo ra cơ hội sinh kế bền vững cho người dân tại các khu vực miền núi và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là chương trình kết hợp giữa bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và phát triển kinh tế địa phương thông qua trồng và chế biến dược liệu.
Mục tiêu của chương trình
Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển vùng trồng dược liệu quý được triển khai nhằm cải thiện đời sống kinh tế cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi (MN), với các mục tiêu chính sau:
- Đến năm 2025, hình thành hệ thống "chuỗi giá trị" phát triển dược liệu quý, góp phần:
- Tăng thu nhập cho người dân DTTS trong khu vực triển khai, gấp đôi so với trước khi dự án bắt đầu.
- Giảm tỷ lệ nghèo tại các huyện khó khăn xuống 2-3% mỗi năm.
- Nâng cao ý thức bảo tồn nguồn gen dược liệu, bảo vệ và phát triển rừng, hướng tới phát triển bền vững.
- Chỉ tiêu cụ thể đến năm 2025:
- Hỗ trợ cải tạo đất và phát triển vùng trồng dược liệu quý trên diện tích tối thiểu 2300 ha.
- Phát triển chuỗi giá trị dược liệu quý trên diện tích ít nhất 500 ha.
- Xây dựng 04 trung tâm nhân giống dược liệu ứng dụng công nghệ cao.
- Phát triển ít nhất 90 hợp tác xã vệ tinh tham gia vào các dự án trồng dược liệu.
Đối tượng thụ hưởng và phạm vi triển khai
Chương trình hướng tới các cá nhân, hộ gia đình người DTTS, doanh nghiệp và các huyện có điều kiện tự nhiên phù hợp để phát triển dược liệu. Các doanh nghiệp tham gia dự án phải cam kết sử dụng ít nhất 70% lao động là người DTTS, trong đó 50% là phụ nữ.
Dự án được triển khai tại các địa bàn đặc biệt khó khăn theo Quyết định số 33/2020/QĐ-TTg, với điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn và có tiềm năng phát triển dược liệu.
Các loại hỗ trợ và mức đầu tư
Nhà nước sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp và người dân về nhiều mặt, từ việc phát triển cơ sở hạ tầng đến xây dựng các trung tâm nhân giống và chế biến dược liệu:
- Hỗ trợ hạ tầng vùng nguyên liệu: Được cấp 50 triệu đồng/ha, không quá 10 tỷ đồng/dự án.
- Ứng dụng công nghệ cao trong trồng trọt: Hỗ trợ tối đa 300 triệu đồng/ha để xây dựng cơ sở hạ tầng và thiết bị.
- Hỗ trợ xây dựng cơ sở chế biến: Tối đa 15 tỷ đồng cho mỗi dự án để xây dựng nhà xưởng, hạ tầng xử lý chất thải và mua sắm thiết bị.
- Hỗ trợ bảo quản dược liệu: Được hỗ trợ 70% chi phí xây dựng các cơ sở bảo quản như sấy, chiếu xạ, khử trùng và bảo quản sinh học, với mức tối đa 2 tỷ đồng/dự án.
- Hỗ trợ quảng cáo và xây dựng thương hiệu: Nhà nước hỗ trợ 50% chi phí, tối đa không quá 1 tỷ đồng/dự án.
Ngoài ra, các doanh nghiệp còn được hỗ trợ vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội với lãi suất 3.96%/năm, thời hạn vay tối đa 10 năm.
Phân công và phối hợp thực hiện
Chương trình do Ủy ban Dân tộc chủ trì, phối hợp với nhiều bộ ngành như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Y tế và các địa phương. Các tỉnh có huyện khó khăn sẽ được lựa chọn để thí điểm dự án vùng trồng dược liệu quý. Bộ Y tế sẽ chịu trách nhiệm trong việc hoàn thiện quy hoạch phát triển dược liệu của các tỉnh và giám sát các dự án.
Một số tỉnh dự kiến triển khai thí điểm dự án vùng trồng dược liệu quý giai đoạn 2021-2025 bao gồm: Hà Giang, Tuyên Quang, Sơn La, Lai Châu, Ninh Thuận, Nghệ An, Đắk Nông, Lào Cai, Gia Lai, Quảng Ngãi,...
Lời kết
Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển vùng trồng dược liệu quý không chỉ giúp bảo tồn và phát triển nguồn gen dược liệu quý hiếm, mà còn giúp đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cải thiện thu nhập, phát triển bền vững. Đây là cơ hội lớn để khai thác tiềm năng kinh tế từ dược liệu, tạo ra một tương lai mới cho người dân vùng DTTS và MN.
