Các Dạng U Nang Buồng Trứng Thường Gặp và Lời Khuyên Phòng Ngừa

Phân loại các dạng u nang buồng trứng thường gặp

U nang buồng trứng có hai dạng chính là nang cơ năng và nang thực thể. Mỗi loại có các đặc điểm và cách điều trị khác nhau:

1. Nang cơ năng

Nang cơ năng là các nang thường xuất hiện trong chu kỳ kinh nguyệt và có khả năng tự biến mất mà không cần điều trị. Các loại nang cơ năng bao gồm:

• Nang noãn: Xuất hiện nhiều ở phụ nữ tuổi dậy thì hoặc gần mãn kinh. Nang noãn tự biến mất sau khoảng 6 tuần, thường không cần can thiệp. Tuy nhiên, chúng có thể gây đau vùng bụng dưới, lệch về một bên, đau đi kèm với rối loạn kinh nguyệt. Trong một số trường hợp, nang noãn có thể vỡ và gây đau bụng cấp.

• Nang hoàng tuyến: Loại nang này thường gặp trong các trường hợp mang thai trứng, đa thai, hoặc do sử dụng thuốc kích thích phóng noãn trong điều trị vô sinh. Nang hoàng tuyến thường xuất hiện ở cả hai bên buồng trứng và tự thoái triển khi thai kỳ kết thúc. Phẫu thuật chỉ cần thiết khi nang xoắn hoặc vỡ.

• Nang hoàng thể: Xuất hiện sau quá trình phóng noãn, có thể gây chậm kinh, ra huyết âm đạo bất thường và đau bụng nhưng không có thai. Trường hợp xuất huyết trong lòng hoàng thể, máu sẽ tự cầm và nang tự mất; tuy nhiên, nếu xuất huyết không cầm sẽ gây chảy máu trong ổ bụng và cần phẫu thuật.

2. Nang thực thể

Nang thực thể có nguy cơ phát triển thành ung thư cao hơn so với nang cơ năng và thường cần can thiệp điều trị:

• U nang nước: Là loại u lành tính, vỏ mỏng, cuống dài và chứa dịch trong. Nếu bên trong hoặc bên ngoài u nang xuất hiện các nhú, nguy cơ ác tính tăng cao.

• U nang nhầy: Có nhiều thùy, chứa dịch nhầy đặc màu vàng và thường dính vào các cơ quan lân cận trong ổ bụng. U nang nhầy có thể phát triển rất to, gây cảm giác căng tức vùng bụng dưới. Phát hiện u nang nhầy chủ yếu thông qua khám phụ khoa và siêu âm.

• Lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng: Là tình trạng nội mạc tử cung xuất hiện bên ngoài tử cung, thường không có triệu chứng rõ ràng. Lạc nội mạc tử cung có thể gây đau bụng kinh nặng hơn hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

• U bì buồng trứng: Gặp ở độ tuổi sinh đẻ, sau mãn kinh hoặc thậm chí ở trẻ em. Đặc điểm của u bì là chứa các mô da, tóc, răng, và các chất sừng. Phần lớn không có triệu chứng, thường được phát hiện tình cờ qua siêu âm hoặc X-quang bụng.

Nguy cơ và triệu chứng của u nang buồng trứng

U nang buồng trứng thường phát triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng. Khi u nang trở thành ác tính hoặc phát triển lớn, chúng có thể chèn ép các cơ quan lân cận, gây ra các triệu chứng:

• Đau vùng bụng dưới
• Rối loạn kinh nguyệt
• Cảm giác căng tức ở bụng
• Khối u bụng có thể sờ thấy
• Đau khi quan hệ tình dục

Các khối u ác tính thường được phát hiện muộn do thiếu triệu chứng điển hình ở giai đoạn sớm. Do đó, ung thư buồng trứng thường chỉ được chẩn đoán khi đã lan rộng.

Lời khuyên phòng ngừa và phát hiện sớm

Để giảm nguy cơ mắc các bệnh lý u nang buồng trứng và phòng ngừa ung thư buồng trứng, BSCKII Nguyễn Thị Minh Thanh khuyến cáo phụ nữ nên thực hiện các biện pháp sau:

1. Khám phụ khoa định kỳ: Thực hiện khám phụ khoa mỗi 4-6 tháng, bao gồm cả siêu âm để phát hiện các bất thường sớm. Khám phụ khoa định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện các khối u buồng trứng kịp thời và giảm nguy cơ tiến triển ác tính.

2. Lưu ý các triệu chứng bất thường: Chị em phụ nữ nên chú ý các dấu hiệu như đau bụng dưới bất thường, rối loạn kinh nguyệt, sờ thấy khối u ở bụng, đau khi quan hệ hoặc xuất huyết âm đạo không rõ nguyên nhân.

3. Chế độ dinh dưỡng và vận động hợp lý: Duy trì cân nặng ổn định, chế độ ăn giàu chất xơ, vitamin, hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất béo, đồng thời duy trì thói quen vận động thể chất thường xuyên.

4. Tránh lạm dụng thuốc nội tiết: Các loại thuốc nội tiết tố dùng trong điều trị các rối loạn sinh sản, hoặc tránh thai có thể làm tăng nguy cơ hình thành u nang buồng trứng nếu sử dụng không theo chỉ định của bác sĩ.

5. Hạn chế căng thẳng, duy trì lối sống lành mạnh: Căng thẳng và lối sống thiếu điều độ có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý phụ khoa, trong đó có u nang buồng trứng.

Kết luận

U nang buồng trứng là một bệnh lý phổ biến và phần lớn lành tính, nhưng vẫn có nguy cơ trở thành ác tính và gây nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Khám phụ khoa định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh là những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa và kiểm soát các bệnh lý liên quan đến buồng trứng, bảo vệ sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng thể của phụ nữ.