Bài thuốc nam chữa táo bón
Táo bón là chứng bệnh thường gặp khi thời tiết hanh khô, mặt khác nhiều người ngại uống nước do ít có cảm giác khát khiến cơ thể thiếu nước và ăn uống thiếu chất xơ, rau quả. Theo y học cổ truyền có nhiều cách chữa trị táo bón cho trẻ em và người lớn vô cùng đơn giản, hiệu quả.
Bệnh táo bón là gì?
Táo bón là trạng thái đi tiêu phân khô cứng, buồn đi mà không đi được, thời gian đi tiêu lâu hoặc nhiều ngày mới đi tiêu, trong điều kiện ăn uống bình thường. Nguyên nhân có thể do bệnh của đại trường, bệnh ngoài đường ruột hoặc bệnh toàn thân như chức năng tuyến giáp giảm, nhiễm độc chì, suy nhược cơ thể, thần kinh tâm thần bị ức chế như lo nghĩ, tức giận, buồn phiền… tập quán sinh hoạt thiếu điều độ.
Nguyên nhân gây táo bón theo Y học cổ truyền
Táo bón do nhiều nguyên nhân gây ra. Có chứng táo bón nhất thời do một số bệnh cấp tính (như bệnh nhiễm trùng, truyền nhiễm) do thay đổi sinh hoạt, do ăn uống (thiếu rau gây ra).
Theo Y học cổ truyền, nguyên nhân gây chứng táo bón kéo dài thường do địa tạng (bẩm tố) âm hư, huyết nhiệt hoặc do thiếu máu làm tân dịch giảm gây ra, hoặc do người già phụ nữ sau đẻ nhiều lần cơ nhục bị yếu gây khí trệ hoặc do người dương hư hoặc do kiết lỵ mạn tính làm tỳ vị kém vận hóa gây táo bón.
Các bài thuốc giúp điều trị táo bón theo Đông y
Bài thuốc chữa táo bón do cơ địa âm hư, huyết nhiệt
Đối với những bệnh nhân bị táo bón thường xuyên do cơ địa hành nhiệt bẩm sinh, người khô ráo tự nhiên, người bệnh hay lở loét miệng, lưỡi đỏ ít rêu, bệnh nhân háo khát nước, mạch tế là do địa âm hư, huyết nhiệt. Theo Đông y, những người bị táo bón theo nhóm này cần điều trị theo hướng lương huyết nhuận táo, nhuận táo và dưỡng âm. Ngoài ra ở những bệnh nhân này, sẽ được thầy thuốc kê đơn thuốc thanh nhiệt lương huyết, các loại thuốc giúp bổ âm và dưỡng âm sinh tân, cùng lúc với các loại thuốc giúp nhuận hạ.
Bài thuốc 1
- 100g lá dâu
- 100g vừng đen
- 200g sa sâm
- 200g mạch môn
Lượng mật ong vừa đủ.
Đem tất cả các nguyện dược liệu rửa sạch, phơi khô ráo nước
Tán bột từng nguyên liệu, thêm mật ong lượng vừa đủ để vò thành viên
Người bệnh mỗi ngày nên uống từ 3 – 5 viên sau khi ăn cùng nhiều nước.
Bài thuốc 2
Lượng mật ong vừa đủ.
Nguyên liệu đem đi rửa sạch, phơi khô ráo và nghiền thành bột mịn
Đem nguyên liệu trộn cùng mật ong vo thành viên, uống 3 – 5 viên mỗi ngày. Sử dụng sau khi ăn với nhiều nước uống cùng
Bài thuốc 3
- 100g ma tử nhân hoàn
- 50g hạnh nhân
- 50g bạch thược
- 40g đại hoàng
- 40g hậu phác
- 40g chỉ thực
Tương tự đem nguyên liệu đi rửa sạch, để ráo nước phơi khô ráo
Trộn phần bột đã tán cùng với mật ong hoặc nước đường, vo viên vừa uống. Mỗi ngày uống 10 – 20g là đủ, nên uống cùng nhiều nước.
Bài thuốc 4
- 100g đào nhân
- 50g hạnh nhân
- 50g tùng tử nhân
- 100g bá tử nhân
- 100g úc lý nhân
Tán nhỏ thành bột làm viên, nên uống sau khi ăn cùng cốc nước đầy
Trung bình mỗi ngày nên uống 10g, kiên trì trong 5 – 7 ngày. Bài thuốc chữa táo bón do khí trệ.
Tình trạng táo bón do khí trệ là căn bệnh nghề nghiệp thường xảy ra ở những người ngồi lâu mà không thay đổi tư thế. Ngoài ra bệnh cũng xảy ra ở những bệnh nhân bị viêm đại tràng mạn tính. Để chữa bệnh, áp dụng bài thuốc kiện tỳ, hành khí có tác dụng kích thích nhuận tràng như đẳng sâm, bạch truật, ý dĩ, kết hợp cùng các loại thuốc hành khí, phối hợp với các thuốc nhuận hạ.
Bài thuốc chữa táo bón do thiếu máu
Tình trạng thiếu máu thường gặp ở những phụ nữ sau sinh nở, người mới vừa phẫu thuật, bệnh nhân suy nhược cơ thể. Tình trạng thiếu máu kèm theo chứng táo bón kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Để điều trị, trước tiên cần bồi bổ khí huyết và giúp nhuận táo. Bài thuốc điều trị như sau:
Bài thuốc 1
- 100g hà thủ ô
- 100g kỷ tử
- 100g long nhãn
- 100g tang thầm
- 100g bá tử nhân
- 100g vừng đen
- Lượng mật ong vừa đủ
Đem vị thuốc rửa và phơi khô rồi đem tán bột làm viên cùng với mật ong. Người bệnh nên uống mỗi ngày uống 10 – 20g sau khi dùng bữa
Bài thuốc 2
- 12g thục địa
- 8g xuyên khung
- 8g đương quy
- 12g bạch thược
- 8g bá tử nhân
- 8g vừng đen
- 8g đại táo
Các vị thuốc trên đi đi tán thành bột mịn, vo làm viên uống mỗi ngày
Người bệnh nên uống 3 – 5 viên mỗi ngày sau khi dùng bữa
Bài thuốc 3
Người bệnh đem vị thuốc đi rửa sạch, dùng mỗi ngày 1 thang sắc uống chia 2 lần. Dùng thuốc đến khi tình trạng táo bón biến mất thì ngừng sử dụng
Bài thuốc chữa táo bón ở người già
Người cao tuổi khi bị táo bón thường có những triệu chứng kèm theo như chướng bụng, sợ lạnh, ăn uống kém, đau nhức cơ thể, tiểu tiện nhiều lần, mạch trầm tế. Lúc này nên áp dụng những bài thuốc giúp ôn thông nhuận tràng.
Bài thuốc 1
- 10g bố chính sâm
- 10g hoài sơn
- 10g kỷ tử
- 2g nhục quế
- 12g ý dĩ
- 12g chút chít
- 10g hoàng tinh
Đem thuốc sắc cùng lượng nước vừa đủ, lọc nước uống mỗi ngày 3 lần
Người cao tuổi nên uống thuốc sau khi ăn xong bữa chính.
Bài thuốc 2
- 16g nhục thung dung
- 6g trầm hương
- 16g ma nhân
Đem các vị thuốc rửa sạch rồi đem phơi khô ráo
Xay thuốc thành bột, hòa cùng mật ong rồi vo thành viên uống
Bài thuốc trị táo bón kèm đau, lạnh ở vùng rốn
Để điều trị các bài thuốc chữa táo bón, kèm theo tình trạng đau và lạnh ở vùng rốn thì người bệnh nên lưu ý không dùng những vị thuốc có tính hàn. Bài thuốc như sau:
- 9g mang tiêu
- 9g đương quy
- 9g phụ tử
- 9g can khương
- 6g cam thảo
- 3g nhân sâm
Các vị thuốc trên người bệnh đem sắc uống, mỗi ngày chuẩn bị 1 thang thuốc. Ngày chia làm 3 lần uống trước khi dùng bữa.
Bài thuốc trị táo bón do khí hư
Táo bón do khí hư thường gặp ở những người thường xuyên sử dụng bia rượu, do cơ thể quá nhiều độc tố không được loại bỏ mà sinh bệnh. Những triệu chứng kèm theo khi cơ thể có nhiều khí hư bao gồm: tình trạng cơ nhão, ăn uống dễ bị đầy bụng, ăn khó tiêu, dùng bữa không ngon miệng, ợ hơi. Để chữa bệnh, cần bổ sung các bài thuốc giúp ích khí, nhuận tràng.
Bài thuốc 1
- 12g bạch truật
- 16g đảng sâm
- 12g hoài sơn
- 12g sài hồ
- 12g kỷ tử
- 12g vừng đen
Các vị thuốc trên đem sắc thành thang thuốc uống mỗi ngày. Tốt nhất nên uống sau khi ăn để tăng hiệu quả điều trị
Bài thuốc 2
- 12g hoàng kỳ
- 12g bạch truật
- 12g đảng sâm
- 8g đương quy
- 6g trần bì
- 6g cam thảo
- 12g sài hồ
- 12g thăng ma
- 12g nhục thung dung
- 8g bá tử nhân
- 8g vừng đen
Đem vị thuốc sắc cùng với lượng nước vừa đủ thành thang thuốc uống mỗi ngày. Người bệnh chia thuốc thành 3 phần uống mỗi ngày sau khi ăn.
Lưu ý khi chữa táo bón theo Đông y
Chữa táo bón theo Đông y hay Tây y đều có những thế mạnh riêng. Với những chứng táo bón do nguyên nhân cấp tính từ ruột hay dạ dày người bệnh nên kết hợp thêm các phương pháp điều trị Tây y để nhanh và hiệu quả nhất. Ngoài ra cần chú ý những nguyên tắc như uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây, luyện tập thể dục thể thao nhẹ nhàng để kích thích tiêu hoá cũng như ngăn chặn chứng táo bón trở lại.
