Đặc Điểm Hình Thái, Giải Phẫu Và Khả Năng Kháng Khuẩn Của Cây Vú Bò (Ficus simplicissima Lour)

1. Giới Thiệu Chung

Cây Vú bò (Ficus simplicissima Lour) là loài cây thuộc chi Sung (Ficus), họ Dâu tằm (Moraceae), được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền. Cây có nhiều tên gọi khác như Thổ hoàng kỳ, Vú chó, Vú lợn, Ngải phún, và Sung ba thùy. Các bộ phận của cây như rễ, nhựa, thân và lá đều có tác dụng dược liệu và thường được dùng để hỗ trợ điều trị các bệnh như kiện tỳ, bổ phế, hành khí lợi thấp và tráng gân cốt.

2. Đặc Điểm Hình Thái

• Thân và lá: Cây Vú bò có thân gỗ đứng, dạng thân chính cao khoảng 63 cm. Thân cây có các sẹo lá là dấu vết của lá kèm. Lá đơn nguyên, mọc cách, phiến lá hình thuôn dài (12x5 cm), mép lá có khía răng cưa, hai mặt lá đều có lông ráp. Lá in vitro có kích thước nhỏ hơn, chỉ khoảng 4,5x2,5 cm.
• Rễ: Rễ cây thuộc loại rễ cọc, có một rễ chính và nhiều rễ phụ xung quanh. Rễ cây in vivo có kích thước lớn hơn, với rễ chính dài 17 cm và rễ bên dài 30-45 cm. Rễ cây in vitro có chiều dài 25-45 cm, màu trắng, có nhiều lông hút giúp hấp thụ dinh dưỡng.

3. Đặc Điểm Giải Phẫu

Giải phẫu cơ quan dinh dưỡng của cây Vú bò được tiến hành bằng phương pháp nhuộm kép với các màu như xanh metylen và đỏ cacmin. Kết quả cho thấy cấu trúc cơ bản của cây gồm các lớp:

• Cuống lá và thân: Biểu bì gồm một lớp tế bào bảo vệ, dưới biểu bì là mô dày và mô mềm. Libe sơ cấp và gỗ sơ cấp làm nhiệm vụ dẫn nhựa và vận chuyển chất dinh dưỡng.
• Rễ: Ngoài cùng là lớp bần gồm 3-5 lớp tế bào, phía trong là libe thứ cấp và gỗ thứ cấp. Mô mềm ruột ở giữa giúp dự trữ nước và chất dinh dưỡng.

4. Khả Năng Kháng Khuẩn

Dịch chiết ethanol từ rễ cây Vú bò được chiết xuất bằng phương pháp hỗ trợ sóng siêu âm và đánh giá khả năng kháng khuẩn với các chủng vi khuẩn:

• Staphylococcus aureus (Tụ cầu vàng): Dịch chiết lần đầu có khả năng kháng khuẩn tốt với đường kính vòng kháng đạt 23,67 mm.
• Pseudomonas aeruginosa: Khả năng kháng đạt 20,33 mm.
• Citrobacter freundii: Đạt 19,67 mm. Khi nồng độ dịch chiết giảm xuống 50%, khả năng kháng khuẩn cũng giảm theo và không còn hiệu quả khi giảm xuống 25%.

5. Kết Luận

Cây Vú bò là một dược liệu tiềm năng với khả năng kháng khuẩn mạnh mẽ. Sự tương đồng giữa hình thái và giải phẫu của cây trong tự nhiên và in vitro cho thấy cây có thể được nhân giống và khai thác hiệu quả. Dịch chiết ethanol từ rễ cây Vú bò có khả năng kháng khuẩn đáng kể với các chủng vi khuẩn gây bệnh, mở ra nhiều cơ hội ứng dụng trong y học và bảo vệ sức khỏe.

Chi tiết nghiên cứu tải về dưới đây